Tại Việt Nam, bệnh Bệnh Tay chân miệng (TCM) thường ghi nhận trong khoảng thời gian từ tháng 3 đến tháng 5 và từ tháng 9 đến tháng 12. Hiện nay đang là thời gian bắt đầu năm học mới, có nhiều nguy cơ lây lan bệnh tay chân miệng nếu các trường học và đặc biệt các cơ sở giáo dục mầm non, nhà trẻ gia đình không thực hiện tốt các biện pháp cá nhân, vệ sinh môi trường phòng chống bệnh tay chân miệng.

Bệnh TCM là bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi rút thuộc nhóm Enterovirus (coxsackievirus A16 và enterovirus 71) gây ra. Bệnh TCM lây từ người sang người qua đường tiêu hóa hoặc tiếp xúc với nước bọt, dịch tiết mũi họng, các bọng nước vỡ của người bệnh, thường gặp ở trẻ dưới 5 tuổi.

​

Bệnh thường có biểu hiện sốt, đau họng, loét miệng lợi lưỡi, phỏng nước ở lòng bàn tay, bàn chân, gối, mông. Bệnh TCM thường ở dạng nhẹ và gần như tất cả bệnh nhân phục hồi trong 7-10 ngày nếu chăm sóc y tế kịp thời, nhưng vẫn có biến chứng dù hiếm gặp, song bệnh TCM do Enterovirus 71 (EV71) có thể gây viêm màng não, viêm não và đôi khi tử vong. Hiện chưa có thuốc hay vắc xin đặc hiệu chống enteroviruses gây bệnh TCM. Có thể làm giảm nguy cơ nhiễm bệnh bằng thực hành vệ sinh tốt và chăm sóc y tế kịp thời cho những trẻ có triệu chứng bệnh nặng.

Các biện pháp phòng bệnh gồm: thường xuyên rửa tay xà phòng, cọ rửa các bề mặt và vật dụng đã bị vấy nhiễm, kể cả đồ chơi, trước tiên bằng nước và xà phòng, sau đó khử trùng bằng dung dịch thuốc tẩy có chứa chlorine pha loãng; tránh tiếp xúc gần với người bệnh; Cách ly trẻ có triệu chứng bệnh TCM tại nhà có thể không ngăn được sự xuất hiện thêm các ca bệnh vì nhiều tuẩn sau khi triệu chứng biến mất vẫn còn có vi rút được thải ra ngoài theo phân của người bệnh; Cách ly trẻ bị bệnh ở nhà cho đến khi hết sốt và các nốt bóng nước trong miệng hoặc trên da biến mất cũng có thể hữu ích để giảm bớt lây truyền bệnh.

Để tích cực phòng chống, giảm thiểu ảnh hưởng của bệnh tay chân miệng đến sức khỏe, đặc biệt là trẻ em, học sinh, ngay từ đầu năm học mới, Trung tâm Y tế huyện Tân Phú Đông khuyến nhà trường, bậc phụ huynh, người dân cần chủ động thực hiện các biện pháp phòng bệnh như sau:

1. Vệ sinh cá nhân: Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng dưới vòi nước chảy nhiều lần trong ngày (cả người lớn và trẻ em), đặc biệt trước khi chế biến thức ăn, trước khi ăn/cho trẻ ăn, trước khi bế ẵm trẻ, sau khi đi vệ sinh, sau khi thay tã và làm vệ sinh cho trẻ.

2. Vệ sinh ăn uống: Thức ăn cho trẻ cần đảm bảo đủ chất dinh dưỡng; ăn chín, uống chín; vật dụng ăn uống phải đảm bảo được rửa sạch sẽ trước khi sử dụng (tốt nhất là ngâm tráng nước sôi); sử dụng nước sạch trong sinh hoạt hằng ngày; không mớm thức ăn cho trẻ; không cho trẻ ăn bốc, mút tay, ngậm mút đồ chơi; không cho trẻ dùng chung khăn ăn, khăn tay, vật dụng ăn uống như cốc, bát, đĩa, thìa, đồ chơi chưa được khử trùng.

3. Làm sạch đồ chơi, nơi sinh hoạt: Hộ gia đình, nhà trẻ mẫu giáo, các hộ trông trẻ tại nhà cần thường xuyên lau sạch các bề mặt, vật dụng tiếp xúc hằng ngày như đồ chơi, dụng cụ học tập, tay nắm cửa, tay vịn cầu thang, mặt bàn/ghế, sàn nhà bằng xà phòng hoặc các chất tẩy rửa thông thường.

4. Thu gom và xử lý chất thải của trẻ: Sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh, phân, chất thải của trẻ phải được thu gom, xử lý và đổ vào nhà tiêu hợp vệ sinh.

5. Theo dõi phát hiện sớm: Trẻ em phải được thường xuyên theo dõi sức khỏe để kịp thời phát hiện, tổ chức cách ly, điều trị các trường hợp mắc bệnh, tránh lây bệnh cho các trẻ khác.

6. Cách ly, điều trị kịp thời khi phát bệnh: Các nhà trẻ, mẫu giáo, nhóm trẻ tập trung và hộ gia đình có trẻ dưới 6 tuổi cần chủ động theo dõi sức khỏe của trẻ để kịp thời phát hiện và đưa ngay đến các cơ sở y tế để được điều trị kịp thời. Trẻ bị bệnh phải được cách ly ít nhất là 10 ngày kể từ khi khởi bệnh, không cho trẻ có biểu hiện bệnh đến lớp và chơi với các trẻ khác.ly và đưa ngay trẻ đến các cơ sở y tế để được khám và điều trị.

 Cn Hồ Văn Son

Khoa Kiểm soát bệnh tật, Trung tâm Y tế huyện Tân Phú Đông