Sốt xuất huyết (SXH) do virut gây nên. Muỗi Aedes Aegypti gọi là muỗi vằn là thủ phạm đốt và truyền bệnh. Khi dịch xảy ra, mọi người đều có thể bị bệnh nhưng hay gặp là trẻ em. 70% bệnh nhân bị SXH có thể điều trị và theo dõi tại nhà, tuy nhiên nếu không theo dõi sát bệnh có thể diễn biến nặng gây nhiều biến chứng nguy hiểm.

Triệu chứng

Sốt: Bệnh thường sốt cao đột ngột, nhiệt độ 39-40 độ C, sốt liên tục, kéo dài. Sốt kèm mệt mỏi, chán ăn, đau bụng vùng thượng vị hoặc hạ sườn phải.

Xuất huyết: Thường xuất hiện từ ngày thứ 2 của bệnh, xuất huyết tự nhiên hoặc xuất huyết do tiêm chích. Khi xuất huyết xảy ra nhiều nơi sẽ có biến chứng nặng.

- Xuất huyết ngoài da: Biểu hiện dưới dạng chấm xuất huyết hoặc vết bầm máu, vị trí thường gặp là mặt trước 2 cẳng chân, mặt trong 2 cẳng tay, gan bàn tay, lòng bàn chân. Chảy máu mũi, chảy máu chân răng, xuất huyết kết mạc mắt, tiểu ra máu, kinh nguyệt kéo dài ở trẻ nữ.

- Xuất huyết đường tiêu hóa: nôn ra máu, đi ngoài ra máu.

Các triệu chứng khác: đau người, đau cơ, đau khớp, nhức đầu, đối với trẻ nhỏ.
Các triệu chứng nặng thường xảy ra từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 6 của bệnh: Sốc là một diễn tiến nặng của bệnh sốt xuất huyết. Vì vậy, trong những ngày này trẻ cần được theo dõi kỹ để phát hiện kịp thời các triệu chứng dưới đây để cho trẻ nhập viện điều trị ngay:

- Hạ nhiệt độ đột ngột, da lạnh nhớp mồ hôi, tay chân lạnh, ẩm.

- Chảy máu chân răng, chảy máu mũi

- Nôn ra máu hoặc ra dịch màu nâu.

- Đi ngoài phân đen.

- Tiểu ra máu.

- Hết sốt, nhưng li bì, vật vã hoặc bứt rứt, kích động.

- Trẻ đau bụng ngày càng tăng.

​

Da trẻ xuất hiện nốt xuất huyết là dấu hiệu dễ nhận thấy khi bị sốt xuất huyết

Cách chăm sóc trẻ sốt xuất huyết

Khi chưa có chỉ định nhập viện điều trị cần cho trẻ cần nằm nghỉ trong một phòng thoáng mát. Cho trẻ uống nước đầy đủ là điều rất cần thiết vì bệnh SXH thường làm máu bị cô đặc lại. Đó chính là nguyên nhân chủ yếu gây ra biến chứng sốc. Để phòng tránh, nên cho trẻ uống oresol, hoặc nước cam, nước chanh, nước khoáng hay nước lọc đun sôi. Cho trẻ uống từ từ, vì việc uống quá nhanh, quá nhiều cùng một lúc có thể sẽ gây nôn, đầy bụng. Cho trẻ ăn các chất dễ tiêu như cháo, súp và không được ăn no quá.

Trong bệnh SXH, khi sốt cao > 38,5 độ C cho trẻ dùng thuốc hạ sốt thông thường như paracetamol liều dùng: 10-15 mg/kg 1 lần cách 4-6 h/lần. Tuyệt đối không dùng các thuốc nhóm aspirin, chúng có thể làm tăng nguy cơ chảy máu. Trường hợp trẻ sốt cao, áp dụng phương pháp vật lý như lau mát cho trẻ, nếu đã cho bé uống thuốc phối hợp lau mát nhưng nhiệt độ vẫn cao hoặc bé xuất hiện các dấu hiệu bệnh tiến triển nặng như đã nêu trên thì cần đưa bé đến cơ sở y tế gần nhất để được xử trí và điều trị kịp thời./.

Đinh Thị Kim Xuyến – Khoa Cấp cứu - Nội tổng hợp.