Vắc xin và tiêm chủng không còn là điều xa lạ đối với người dân sinh sống ở bất kỳ quốc gia nào trong đó có Việt Nam. Vắc xin là một vũ khí chiến đấu sắc bén nhất, hữu hiệu nhất để chúng ta chủ động phòng chống các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.Tiêm phòng cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ giúp các bé có khả năng chống lại nhiều căn bệnh nguy hiểm có nguy cơ đe dọa đến tính mạng. Các  bé yêu của bạn cần được tiêm phòng các vắc xin phòng bệnh theo lịch tiêm phòng cho trẻ.

Tiêm chủng là sử dụng Vắc xin để kích thích sinh ra miễn dịch chủ động đặc hiệu. chống lại một bệnh truyền nhiễm nào đó.đến nay đã có khoảng 30 bệnh truyền nhiễm có Vắc xin phòng bệnh và khoảng 190 quốc gia và vùng lãnh thổ đưa vaacin vào sử dụng phổ cập cho người dân và tiêm chủng thật sự có vai trò rất lớn đối với toàn xã hội.

Vai trò của vắc xin và lợi ích của tiêm chủng

          Vắc xin là chế phẩm có tính kháng nguyên dùng để tạo miễn dịch đặc hiệu chủ động, nhằm tăng sức đề kháng của cơ thể đối với một số tác nhân gây bệnh. Tiêm chủng là sử dụng vắc xin đưa một lượng vừa đủ vào cơ thể để kích thích hệ miễn dịch của cơ thể chủ động sản xuất kháng thể đặc hiệu để chống lại bệnh truyền nhiễm nào đó. Lúc này, kháng thể có 2 nhiệm vụ: tiêu diệt vi rút, vi khuẩn đó và tồn tại trong máu một thời gian dài để bảo vệ cơ thể chống lại tác nhân gây bệnh trong những lần xâm nhập sau.

          Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có hệ thống miễn dịch chưa hoàn chỉnh, do đó rất dễ bị nhiễm bệnh. Vắc xin và tiêm chủng làm cho trẻ em khỏe mạnh, không bị ốm đau giúp gia đình giảm chi phí chăm sóc y tế, giảm thời gian và công sức, đặc biệt là các gia đình không phải chăm sóc trẻ bị bệnh cũng như tình trạng tàn phế hay mất khả năng lao động do bệnh tật. Tiêm chủng còn giúp bảo vệ sức khỏe cho cả người lớn như vắc xin phòng cúm, phòng viêm màng não do não mô cầu, phòng ung thư gan, ung thư cổ tử cung, ... vì vắc xin có những tác động lâu dài cho cá nhân và cộng đồng, như tăng khả năng và năng suất lao động do không bị ốm đau. Bởi vậy, tiêm chủng là một trong những biện pháp quan trọng nhất để tạo ra sức đề kháng và chủ động phòng một cách hiệu quả các bệnh truyền nhiễm phổ biến, nguy hiểm.
 

Nguy cơ nếu trẻ không được tiêm chủng hoặc tiêm muộn

Trong thời gian vừa qua, do lo ngại về phản ứng sau tiêm chủng nên một số gia đình, phụ huynh lo lắng, băn khoăn, lo ngại về tác dụng sau tiêm của vắc xin đã không đưa trẻ đi tiêm. Nhiều bậc phụ huynh đã quyết định không tiêm phòng cho trẻ do vậy đã bỏ qua thời điểm phòng bệnh tốt nhất. Nếu trẻ không được tiêm chủng, tiêm không đầy đủ hoặc tiêm chủng muộn sẽ rất nguy hiểm dẫn đến trẻ có nguy cơ cao bị mắc bệnh do không có miễn dịch bảo vệ. Trong quá trình thực hiện tiêm chủng thời gian qua cũng có một số nơi, một số thời điểm tỷ lệ tiêm chủng thấp và dịch bệnh nghiêm trọng đã xảy ra như dịch sởi, bạch hầu, ho gà, uốn ván viêm, não Nhật Bản, ... cướp đi sinh mạng của nhiều trẻ em. Điều này càng cho thấy nếu trẻ em không được tiêm chủng thì nguy cơ dịch bệnh quay trở lại là rất lớn, gây nguy hiểm cho sức khỏe trẻ em và toàn thể cộng đồng. Người lớn ở bất kỳ độ tuổi nào cũng có thể mắc bệnh chứ không chỉ trẻ em chưa tiêm phòng mới bị mắc bệnh. Việc chống lại không tiêm vắc xin sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ, ảnh hưởng tới gia đình và cả cộng đồng. Kéo theo đó, nhiều gia đình cũng như cộng động phải chi trả một khoản phí rất lớn để điều trị bệnh và kiểm soát sự lây lan của bệnh trong cộng đồng.

Các Vắc xin trong chương trình tiêm chủng mở rộng đang được triển khai tại tất cả các Trạm y tế xã gồm:

Vắc-xin viêm gan B liều sơ sinh: Vắc-xin viêm gan B được sử dụng để phòng bệnh viêm gan B và cũng cần được tiêm càng sớm càng tốt sau trẻ được sinh ra trong vòng 24h sau sinh. Thực hiện tiêm chủng ngay tại khoa sản của Trung tâm Y tế huyện Tân Phú Đông.

Vắc-xin BCG: Đây là vắc-xin phòng bệnh lao có thể tiêm cho trẻ trong vòng 30 ngày đầu sau sinh.

Vắc-xin 5 trong 1: phòng được 5 bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B và viêm phổi, viêm màng não do vi khuẩn Hib. Vắc xin được tiêm 3 mũi gồm:

• Mũi 1 tiêm cho trẻ từ đủ 2 tháng tuổi trở lên
• Mũi 2 cách mũi 1 tối thiểu 1 tháng
• Mũi 3 cách mũi 2 tối thiểu 1 tháng

Vắc-xin phòng bại liệt (OPV): giúp phòng bệnh bại liệt với 3 liều uống hoặc tiêm

• Liều thứ 1 cho trẻ từ đủ 2 tháng tuổi
• Liều thứ 2 cách liều 1 tối thiểu 1 tháng
• Liều thứ 3 cách liều 2 tối thiểu 1 tháng

         Vắc-xin phòng bệnh sởi: gồm có 1 mũi tiêm khi trẻ đủ 9 tháng tuổi, còn ở mũi tiêm nhắc lại vào lúc trẻ 18 tháng tuổi sẽ là vắc-xin sởi - rubella.

        Vắc-xin tiêm nhắc bệnh bạch hầu, uốn ván và ho gà (DPT): được tiêm khi trẻ đủ 18 tháng.

        Vắc-xin viêm não Nhật Bản: trẻ cần được tiêm đủ 3 mũi để phòng bệnh viêm não Nhật Bản.

• Mũi 1 cho trẻ được 1 tuổi.
•  Mũi 2 cách mũi 1 là 2 tuần.
• Mũi 3 cách mũi 2 là 1 năm.

Ngoài các vắc xin trong chương trình Tiêm chủng mở rộng được tiêm miễn phí cho trẻ em ở trên, các phụ huynh còn có tiêm một số loại vắc xin ngoài chương trình Tiêm chủng mở rộng có thu phí nhằm đáp ứng nhu cầu phòng bệnh cho nhân dân ở các địa điểm tiêm phòng khác như:

        * Viêm màng não mủ, viêm họng, viêm phổi, viêm phế quản… do Heamophilus Influenza tuýp b (Hib)

•  Mũi 1 khi trẻ 2 tháng
• Mũi 2 khi trẻ 3 tháng
• Mũi 3 khi trẻ 4 tháng
•  Nhắc lại sau 1 năm. Tùy theo tháng tuổi mà lịch tiêm nhắc lại khác nhau,

   * Thủy đậu (Varicella)

• Mũi một khi trẻ 12-15 tháng
•  Mũi 2 nhắc lại sau 6 tuần.

   * Vacxin phối hợp sởi-quai bị-rubella (MMR)

• Mũi 1 tiêm khi trẻ 9 tháng
•  Nhắc lại mũi 2 sau 6-12 tháng
•  Mũi 3 sau 4 năm. Nếu mũi 1 tiêm khi trẻ trên 12 tháng nhắc lại mũi 2 sau 4 năm.

* Viêm màng não do mô cầu (vacxin A+C meningoencephalitis) Tiêm 1 mũi, cứ 3 năm nhắc lại 1 lần theo chỉ định khi có dịch.

·      Vắc xin phòng bệnh dại

·      Vắc xin phòng bệnh cúm

·      Vắc xin phòng bệnh tiêu chảy do Rota vi rút

·      Vắc xin phòng viêm gan B

·      Vắc xin phòng uốn ván

Các bậc cha mẹ mong muốn trẻ có sức khỏe tốt cần đưa trẻ đi tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch các vắc xin trong chương trình tiêm chủng mở rộng và cả những vắc xin chưa có trong chương trình. Việc tiêm chủng là vô cùng quan trọng, đó là quyền lợi, trách nhiệm của mỗi cá nhân cũng là trách nhiệm đối với cộng đồng và toàn xã hội./.

Huỳnh Ái Nhân - TYT Phú Thạnh.