Sốt xuất huyết Dengue (SXHD) là một bệnh truyền nhiễm cấp tính rất nguy hiểm. Bệnh đang có xu hướng gia tăng tại Tiền Giang trong một vài năm trở lại đây, với những diễn biến hết sức phức tạp. Căn cứ vào số liệu thống kê về các bệnh truyền nhiễm phổ biến trong 10 năm gần đây tại Tân Phú Đông, SXHD là một trong số những bệnh có tỉ lệ mắc cao.

Tình hình mắc SXHD giai đoạn 2010 - 2018

Biểu đồ 1. Tình hình SXHD từ 2010 đến 2018

​​Thống kê cho thấy, từ 2010 – 2018 ghi nhận có 474 cas mắc SXHD. Năm 2010 là năm có số cas mắc cao nhất với 206 cas, năm 2014 có số cas mắc thấp nhất là 16 cas. Xu hướng dịch giảm dần và đi vào ổn định từ 2011 đến 2018. Tỷ lệ chết/mắc hàng năm từ 0 – 0.49, số ca mắc/100.000 dân từ 37,02 – 111,88 cas; tập trung từ tháng 6 đến tháng 11 hàng năm.

Biểu đồ 2. Tỉ lệ mắc/100.000 dân và mắc/chết do SXHD từ 2010 đến 2018

Diễn tiến tình hình dịch SXHD tại huyện Tân Phú Đông giai đoạn 2010-2018 được mô tả tại Biểu đồ và số liệu cho thấy SXHD là bệnh lưu hành có tính chất theo chu kỳ rõ ràng ngoại trừ giai đoạn từ năm 2010 về trước. Những năm sau năm 2010, số ca mắc/100.000 dân từ 37,02 – 111,88 cas, trong đó giai đoạn 2011 – 2013 đỉnh điểm là 111,88 cas; giai đoạn 2014 – 2018, đỉnh điểm là 97,28 cas/100.000 dân​.

Phân bổ số ca mắc Sốt xuất huyết theo tháng trong các năm 2010 – 2018

Biểu đồ 3. Phân bổ số ca mắc SXHD theo tháng trong năm từ 2010 đến 2018

Bệnh SXHD xuất hiện ở tất cả các tháng trong năm, những tháng đầu năm có số ca mắc thấp, tăng cao dần vào những tháng mùa mưa. Trong giai đoạn nghiên cứu, số ca mắc tăng đột biến từ tháng 6 đến tháng 11 hàng năm và cao nhất khoảng từ tháng 7 – 9  hàng năm.​

Phân bố số ca mắc Sốt xuất huyết theo độ tuổi

Về nhóm tuổi mắc SXHD, trong 474 trường hợp thì có 309 trường hợp bệnh nhân mắc dưới 15 tuổi, chiếm 65,19%.  Ngoài ra, hầu hết các năm tỉ lệ mắc ở nhóm dưới 15 tuổi đều cao hơn nhóm 15 tuổi trở lên, trong đó, năm 2010 là năm có tỉ lệ bệnh nhân dưới 15 tuổi mắc cao nhất với 72,82%.​

Tình mắc Sốt xuất huyết Dengue tại các xã trong giai đoạn 2010 - 2019

Biểu đồ 4. Phân bố số cas và số mắc/100.000 dân theo xã trong giai đoạn 2010 – 2019

Qua số liệu thống kê, xã Tân Thới có số cas mắc cao nhất với 128 cas (27% số cas mắc), kế đó là xã Tân Phú với 121 cas (25,53% số cas mắc), thấp nhất là xã Phú Tân và xã Tân Thạnh.

Bệnh phân bố ở tất cả các xã, trong đó Tân Thới, Tân Phú, Phú Tân có số cas mắc cao trên 100 cas/100.000 dân, cao nhất là xã Tân Phú với 129 cas/100.000 dân.

Một sốt nhận định

1. Tình hình dịch Sốt xuất huyết Dengue đã được kiểm soát tốt từ năm 2011 đến nay;

2. Xu hướng dịch mang tính chu kỳ 5 năm, trong đó:

- Giai đoạn 2010 – 2014: năm 2014 là kết thúc chu kỳ với số cas mắc thấp nhất (16 ca),

- Giai đoạn 2015-2018: số cas mắc tăng dần và đạt đến đỉnh điểm là năm 2016 (43 ca) sau đó giảm dần đến năm 2018 (18 ca);

- Như vậy, nếu chu kỳ này tiếp tục lập lại ở 5 năm tiếp theo thì có thể dự báo rằng, từ năm 2019 số ca mắc SXHD sẽ tăng lên ở những năm tiếp theo và đạt đỉnh điểm ở năm 2021 sau đó sẽ giảm dần.

3. Các ca mắc ghi nhận đa phần là dưới 15 tuổi, xu hướng dịch tễ này cũng phù hợp với các địa phương khác, cần tập trung can thiệp vào đối tượng này;

Các khuyến nghị

Từ kết quả trên, để chủ động phòng chống dịch SXHD trong thời gian tới, nên tập trung vào các giải pháp trọng tâm sau:

1. Trung tâm Y tế huyện Tân Phú Đông và trạm Y tế xã tại huyện Tân Phú Đông cần theo dõi giám sát phát hiện sớm những ca mắc bệnh vào đầu mùa dịch từ tháng 6 hàng năm để có biện pháp đáp ứng và xử lý kịp thời;

2. Vì đa số ca bệnh được ghi nhận tại Tân Phú Đông xảy ra ở tuổi học sinh, vì vậy cần tăng cường giáo dục truyền thông nâng cao nhận thức và thực hành phòng chống SXHD ở các cơ sở trường học và tới các phụ huynh học sinh. Khuyến cáo với mọi người khi phát hiện các dấu hiệu bất thường nghi sốt xuất huyết Dengue cần đưa đến cơ sở y tế để khám phát hiện và điều trị sớm;

3. Đẩy mạnh hoạt động diệt véc tơ truyền bệnh SXHD tại các xã Tân Thới, Tân Phú, Phú Tân, đặc biệt vào trước mùa mưa (tháng 6 - tháng 11) hàng năm để làm giảm quần thể véc tơ và nguy cơ dịch.​

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Trung tâm Y tế huyện Tân Phú Đông (2019). “Báo cáo thống kê từ hệ thống giám sát bệnh truyền nhiễm huyện Tân Phú Đông các năm 2013 – 2018”;
2. Trung tâm Y tế huyện Tân Phú Đông, Sổ thống kê cas mắc Sốt xuất huyết Dengue từ 2010 – 2012 tại huyện Tân Phú Đông;

CN. Hồ Văn Son

Khoa kiểm soát bệnh tật, Trung tâm Y tế huyện Tân Phú Đông