Tên gọi khác: Tân lang, Binh lang,..

-Tên khoa học: Semen Arecae catechi.

- Bộ phận dùng: hạt lấy từ quả chín của cây Cau

-Thành phần hóa học: Alkaloid, saponin, sitosterol, dầu béo, chất khoáng.

-Vị: đắng, cay, chát; Tính: ôn, có độc. Quy kinh: vị, đại trường.

- Liều lượng: 0,5-4 gam/ngày

- Kiêng kỵ: cơ thể hư nhược không nên dùng.

Mô tả vị thuốc

- Khối cứng, hình trứng hoặc hình cầu dẹt, cao khoảng1.5 - 3.5 cm; đường kính 1.5 - 3.5cm.

- Đáy phẳng, ở giửa lõm, đôi khi có một cụm xơ.

- Mặt ngoài màu nâu vàng nhạt hoặc màu nâu đỏ nhạt vổi những nếp nhăn hình mạng lưới, cắt ngang thấy vỏ hạt ăn sâu vào nội nhủ tạo thành những nếp màu nâu xen kẽ với màu trắng nhạt. - Phôi nhỏ nằm ở đáy hạt. Vị chát và hơi đắng.

- Chế biến: Thu hái quả chín, bổ lấy hạt. Hạt được cắt lát hay bổ đôi, phơi hoặc sấy khô.

- Bình lang sao đen: lấy bình lang phiến, sao nhỏ lửa đến khi có màu vàng đen.

- Bảo quản: để nơi khô mát, tránh mốc mọt.

- Công dụng: Hạ khí, hành thuỷ, tiêu hóa, sát trùng.

- Ứng dụng lâm sàng: Chữa giun sán, viêm ruột, lỵ, trẻ con chốc đầu.

Các bài thuốc từ hạt cau

- Bài thuốc tẩy giun sán (kết hợp với hạt bí rợ)

Thực hiện: Sáng sớm lúc đói bụng, ăn 60 - 120g hạt bí rợ cả vỏ, nếu bỏ vỏ thì chỉ ăn 40 - 100g. Hai giờ sau uống nước sắc hạt cau, trẻ em 10 tuổi trở xuống uống 30g, người lớn 60 - 80g.

• Bài thuốc trị ăn không tiêu, đau bụng, chán ăn

Thực hiện: Hạt cau, hạt cải củ rang mỗi thứ 10g, vỏ quýt một miếng, một lượng đường trắng vừa phải; trước tiên là đem hạt cau giã nát, rồi bỏ chung vào sắc, bỏ bã, cho thêm đường trắng, uống thay nước chè.

• Bài thuốc chữa đái rắt, đái buốt, bụng căng tức

Thực hiện: Hạt cau 15g sắc lấy nước cô đặc, để ấm hòa mật ong uống. Hạt cau 50g, xích thược 30g; nghiền thành bột, mỗi lần uống 6g với nước sôi vào lúc đói.

• Bài thuốc chữa trẻ bị suy dinh dưỡng

Thực hiện: Cau nửa hạt, tim heo 300g, gạo nếp 100g; cau giã nhỏ lọc lấy 300ml nước, lấy nước đó cho nếp vào nấu thành cháo rồi cho tim heo vào nấu chín; ăn tuần 3 lần trong 2 tuần./.

Ngô Thái Ân - TYT Tân Phú.