Hiện tại, đã bước vào mùa mưa, thời điểm mà dịch bệnh Sốt xuất huyết (SXH) có nguy cơ bùng phát và diễn biến phức tạp, bên cạnh các biện pháp phòng chống SXH, việc nhận biết các dấu hiệu của bệnh cũng rất quan trọng để kịp thời xử lý, tránh tình trạng bệnh trở nặng, nguy hiểm cho sức khỏe và tính mạng. Trung tâm Y tế huyện Tân Phú Đông xin chia sẽ một số kiến thức cơ bản về dấu hiệu nhận biết SXH cũng như phân biệt SXH với sốt do virus để người dân có thể nhận biết và xử lý kịp thời tránh được biến chứng nguy hiểm.

Sốt xuất huyết do virus dengue gây ra, hai loại muỗi gây bệnh thường gặp nhất là Aedes aegypti và Aedes albopictus (hay gọi là muỗi vằn). Muỗi vằn sau khi đốt người bệnh bị nhiễm virus, lại đốt người khỏe làm lây nhiễm bệnh. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sốt xuất huyết có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí có thể ảnh hưởng tới tính mạng của người bệnh.

Các triệu chứng của bệnh sốt xuất huyết

- Giai đoạn khởi phát: Bệnh nhân có thể đột ngột sốt cao, có khi lên tới 39 - 40 độ C. Ngoài ra có thể kèm theo là tình trạng đau đầu, mệt mỏi, đau hốc mắt và cũng xuất hiện triệu chứng đau họng, ho, chảy nhiều dịch mũi,… Sốt xuất huyết là bệnh do virus dengue gây ra do muỗi là trung gian truyền bệnh.

- Giai đoạn toàn phát: Trong thời điểm này, người bệnh có thể hạ sốt tuy nhiên có thể bị giảm tiểu cầu trong máu và triệu chứng xuất huyết từ nhẹ đến nặng bắt đầu xuất hiện. Đây là giai đoạn quan trọng vì rất dễ xảy ra biến chứng. Xuất hiện tình trạng xuất huyết dưới da, ngứa da; Có thể xuất huyết đường tiêu hóa: đi ngoài thấy phân đen, hoặc có lẫn máu trong phân, hoặc nôn ra máu. Một số bệnh nhân bị chảy máu chân răng, chảy máu cam, phụ nữ bị xuất huyết âm đạo mà chưa đến kỳ kinh. Ở những trường hợp nghiêm trọng người bệnh có thể bị xuất huyết não hoặc chảy máu trong ổ bụng rất nguy hiểm. Số ít bệnh nhân bị hạ huyết áp hoặc bị sốc.

​

Dấu hiệu nổi mẩn dưới da, đặc trưng nhận biết SXH

- Giai đoạn phục hồi: Trong giai đoạn này, bệnh nhân hết sốt tiểu cầu tăng dần và cơ thể dần khỏe trở lại.

Bệnh nhân sốt xuất huyết nếu không được phát hiện và điều trị đúng người bệnh sẽ có nguy cơ gặp phải những biến chứng nguy hiểm:

- Sốc do mất máu;

- Tràn dịch màng phổi;

- Tụt huyết áp và đau đầu dữ dội;

- Biến chứng ở mắt: trong một số trường hợp, người bệnh có nguy cơ bị mù do tình trạng xuất huyết xảy ra ở võng mạc hoặc lớp dịch kính.

- Suy tim hoặc suy thận;

- Hôn mê: lượng huyết tương thoát ra có thể đọng trong màng não, gây phù não… dẫn đến hôn mê;

- Sẩy thai.

Phân biệt Sốt xuất huyết với sốt do virus

Sốt virus là do cơ thể bị nhiễm các loại virus khác nhau. Bệnh còn được gọi là sốt siêu vi hay sốt phát ban. Sốt là triệu chứng có thể gặp ở cả sốt xuất huyết và siêu vi, vì vậy phải cần thận trọng phân biệt hai bệnh này vì triệu chứng ban đầu của hai bệnh rất giống nhau. Tùy từng loại virus gây bệnh mà bệnh nhân có thể gặp phải những triệu chứng bệnh nặng nhẹ khác nhau: Sốt cao từ 39 đến 40 độ C, cơ thể mệt mỏi, chân tay rã rời, uể oải và đặc biệt có thể đáp ứng kém với một số thuốc hạ sốt; Đau họng, ho, chảy nhiều dịch mũi,… Bệnh nhân có thể kèm theo tình trạng rối loạn tiêu hóa như: đầy hơi, đi đại tiện phân lỏng, ...nôn và buồn nôn… Bệnh nhân có thể bị nổi hạch ở cùng đầu mặt cổ; Ở người lớn, bệnh nhân sẽ có cảm giác đau nhức, khó chịu, nhức đầu, nhức mắt,… Với trẻ nhỏ, sẽ quấy khóc nhiều hơn bình thường, thậm chí không xử trí tốt trẻ có thể bị co giật vì sốt cao. Sau khi sốt khoảng 1-2 ngày, có biểu hiện nổi những mẩn đỏ trên da.

Đa số trường hợp bệnh không gây nguy hiểm đến tính mạng, người bệnh và có thể hết sau 7 – 10 ngày. Tuy nhiên, thực tế, nếu không được can thiệp kịp thời, sốt do nhiễm virus có thể gây loạt biến chứng như: Viêm phổi, viêm tiểu phế quản, viêm thanh quản…Viêm cơ tim; Tổn thương não.

Như vậy, có thể thấy rằng điểm giống nhau giữa hai bệnh là tình trạng sốt cao đột ngột do virus tấn công. Cách phân biệt sốt siêu vi và sốt xuất huyết đơn giản nhất chính là quan sát những dấu hiệu đặc trưng như xuất huyết dưới da (sốt xuất huyết) và sổ mũi, ho nhiều, tiêu chảy (sốt siêu vi).

Cách chăm sóc để hạn chế biến chứng

Khi có biểu hiện và nghi ngờ bị sốt xuất huyết, người bệnh cần phải đến ngay các cơ sở y tế để khám, các bác sĩ sẽ chỉ định những xét nghiệm cần thiết để nhận biết bệnh từ đó đưa ra điều trị kịp thời.

Nếu sốt cao trên 38,5 độ C cần sử dụng thuốc hạ sốt theo hướng dẫn của bác sĩ, không được sử dụng thuốc aspirin, analgin và tự ý truyền dịch… Nếu thấy sốt cao mà không đỡ thì cần đến bệnh viện để được bác sĩ theo dõi. Đối với các trường hợp nhẹ có thể điều trị tại nhà theo chỉ dẫn của bác sĩ.

CNĐD Đoàn Thị Kim Nương – Khoa Khám bệnh.