Theo y học cổ truyền, củ mạch môn có vị ngọt, hơi đắng, có tính hàn. Thuộc vào 3 kình tâm, phế và vị. Do đó mạch môn có tác dụng thanh tâm, nhuận phế, tiêu ho, giảm đờm, hỗ trị điều trị họ lao, ho ra máu…

*Một số công dụng của củ mạch môn:

-Tác dụng thanh nhiệt, giải độc

-Hỗ trợ điều trị huyết áp thấp

-Hỗ trợ điều trị tắc tia sữa sau sinh

-Hỗ trợ điều trị ho khan, ho có đờm, ho do thay đổi thời tiết

-Hỗ trợ điều trị viêm phế quản mãn tính

-Hỗ trợ điều trị táo bón

Củ mạch môn

*Các bài thuốc từ cây mạch môn

-Chữa chứng ho, ho lâu ngày, khó thở:16g củ mạch môn, 4g cam thảo, 4g gạo nếp sao vàng, 4g đảng sâm, 8g bán hạ, 4g đại táo. Sắc các dược liệu trên với 600ml nước. Sắc thuốc cô đọng còn 200ml nước. Mỗi thang thuốc chia ra làm 3 lần uống trong ngày.

-Chữa răng chảy máu: Sắc mạch môn với nước. Uống thuốc trị răng chảy máu.

-Trị suy tim, ra mồ hôi nhiều, huyết áp hạ, mạch nhanh: 16g mạch môn, 8g nhân sâm. 6g ngũ vị từ. Sắc các nguyên liệu trên, uống thuốc để chữa các chứng về hạ huyết áp, mạch nhanh, ra mồ hôi nhiều,…

-Bài thuốc chữa bệnh ho khan, ho có đờm, đau họng: 5g mạch môn, 12g tang diệp, 4g mè đen, 4g tỳ bà diệp, 3g hạnh nhân, 3g a giao, 4g cam thảo. Sắc các nguyên liệu để uống.

-Thanh nhiệt giải độc: Củ mạch môn sao khô, loại bỏ phần lõi, sau đó hãm uống nước như nước giải khát hàng ngày.

-Trị táo bón: Dùng 12g mạch môn, 12g sinh địa, 8g huyền sâm sắc với 400ml nước, lấy 200ml; chia 3 lần/ ngày; uống trước bữa ăn từ 20-30 phút.

-Trị tắc tia sữa: Mạch môn đông bỏ lõi, tán nhỏ. Mỗi lần uống 10-12g. Lấy sừng tê giác mài với rượu uống độ 4g. Uống độ 2-3 lần.

-Hạ sốt: Dùng 12g mạch môn, 4g phụ tử chế, 32g ngũ vị tử, 32g thục địa, 12g nhân sâm. Mỗi ngày sắc uống 1 thang chia làm 3 lần trước khi ăn nửa tiếng, cơn sốt sẽ nhanh chóng dịu đi.

​

Cây mạch môn

*Lưu ý:

-Người bị tiêu chảy, tỳ vị hư hàn không được dùng mạch môn.

-Bệnh nhân bị nhiệt phế và vị không nên dùng mạch môn.

-Tùy vào cơ địa của mỗi người, các bài thuốc mạch môn có thể không phát huy hiệu quả, có một số tác dụng phụ,…

Ys. Võ Liễu Điền –TYT Tân Thạnh.