Theo y học cổ truyềncây ngưu tất nam có vị chua, đắng và tính bình tác dụng vào hai kinh can và thận. Do đó cây ngưu tất nam có tác dụng trị đau lưng gối, mỏi gân xuơng; bế kinh, kinh nguyệt không đều, tăng huyết áp…

*Một số công dụng của cây ngưu tất nam

- Bồi bổ gan, thận, tăng sinh lý

- Mạnh gân xương

- Điều trị đau nhức xương khớp

- Tác dụng tăng cường lưu thông máu, làm tan cục máu đông

- Điều trị huyết áp cao

- Hạ cholesterol trong máu

- Điều trị chứng xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim

- Điều trị bế kinh, tắc kinh

Rễ ngưu tất nam

*Các bài thuốc từ cây ngưu tất  

1. Chữa các chứng bốc hỏa

Người có các triệu chứng nhức đầu, chóng mặt, đau mắt, ù tai, tăng huyết áp, rối loạn tiền đình, khó ngủ, đau nhức dây thần kinh, rút gân, co giật, táo bón: Rễ cỏ xước 30g, thảo quyết minh sao 20g, tần giao 15g. Sắc uống.

2. Viêm đa khớp dạng thấp

Rễ cỏ xước tẩm rượu sao 20g, độc hoạt 12g, tang ký sinh 16g, dây đau xương 16g, tục đoạn 12g, đương quy 12g, thục địa 12g, bạch thược 12g, đảng sâm 12g, tần giao 12g, quế chi 8g, xuyên khung 8g, cam thảo 6g, tế tân 6g. Sắc uống.

3. Chữa thấp khớp đang sưng

Rễ cỏ xước 16g, nhọ nồi 16g, hy thiêm thảo 16g, phục linh 20g, ngải cứu 12g, thương nhĩ tử 12g. Ngày uống 1 thang, trong 7 - 10 ngày liền. Hoặc cỏ xước 40g, hy thiêm 30g, thổ phục linh 20g, cỏ mực 20g, ngải cứu 12g, ké đầu ngựa 12g. Sắc uống.

4. Chữa chứng sổ mũi, sốt

Cỏ xước 30g, đơn buốt 30g, bồ công anh 20g, kim ngân hoa 15g, liên kiều 15g. Sắc uống.

5.Chữa sổ mũi do viêm mũi dị ứng

Rễ cỏ xước 30g, lá diễn (rau gan heo), đơn buốt (xuyến chi) mỗi vị 20g; kim ngân hoa 15g, liên kiều 15g. Sắc uống.

6. Trị bệnh bạch hầu

Dùng rễ cỏ xước tươi 100 gam, kim ngân hoa 30g, liên kiều 30g cho nước sắc lấy 150 ml, để nguội, uống làm nhiều lần trong ngày.

7. Chữa quai bị

Lấy cỏ xước tươi giã nhỏ, chế thành nước súc miệng và uống trong. Còn bên ngoài lấy lượng cỏ xước tươi vừa đủ giã đắp vào nơi quai bị sưng đau.

8. Chống co giật, bại liệt, phong thấp teo cơ, xơ vữa mạch máu

Rễ cỏ xước 40g, tần giao 15g, xương truật 15g, phòng phong 10g, xuyên khung 15g. Sắc lấy nước thuốc uống nhiều lần trong ngày.

9. Chữa trị viêm cầu thận phù thũng, đái đỏ, đái són, viêm gan, đái vàng thẫm, da vàng, viêm bàng quang, đái ra máu:

Rễ cỏ xước 30g, rễ cỏ tranh 15g, mã đề 15g, mộc thông 15g, nhân trần 15g, huyết dụ 15g, lá móng tay 15g, huyền sâm 15g. Sắc uống.

10. Chữa kinh nguyệt không đều, huyết hư

Rễ cỏ xước 20g, cỏ cú 16g, ích mẫu 16g, nghệ xanh 16g, trữ ma căn 30g, hương phụ 16g. Sắc uống.

11. Chữa suy thận, phù thũng, nặng chân, vàng da

Rễ cỏ xước sao 30g, mã đề cả cây 30g, cúc hoa cả cây 30g, cỏ mực 30g. Sắc uống.

12. Chữa viêm gan, viêm thận, viêm bàng quang, tiểu vàng thẫm, tiểu đỏ, sỏi thận

Cỏ xước 15g, cỏ tháp bút 15g, mộc thông 15g, mã đề 15g, sinh địa 15g, rễ cỏ tranh 15g. Sắc uống.

13. Chữa trị mỡ máu cao, xơ vữa động mạch, huyết áp cao, nhức đầu chóng mặt, ù tai, mờ mắt

Cỏ xước 16g, thảo quyết minh sao vàng 12g, xuyên khung 12g, hy thiêm 12g, nấm mèo (mộc nhĩ đen) 10g, đương quy 16g, cỏ mực 20g. Sắc uống.

​

Cây ngưu tất nam

*Lưu ý:

- Do ngưu tất có tính chất phá huyết hành ứ nên phụ nữ có thai không được dùng.

- Không kết hợp ngưu tất với hùynh hỏa, qui giáp, lục anh, bạch tiền.

- Ngưu tất có tính hoạt, không dùng cho người di tinh, mộng tinh./.

YS. Trần Thụy Thủy Linh – TYT Phú Đông.